कुंडलिनी
प्रेमाची उत्क्रांतीशील शक्ती
श्री माताजींच्या कुंडलिनी जागृतीचे सहज आत्मिक अनुभव आणि आपल्या सूक्ष्म प्रणालीतील तिच्या गुंतागुंतीच्या कार्यप्रणाली सहज योग ध्यानाचा पाया बनले, जे त्यांनी जगभर पसरवले. या क्षेत्रातील एक परिपूर्ण गुरु आणि अधिकार म्हणून, त्या सविस्तर वर्णन करतात की कुंडलिनी गर्भाच्या निर्मितीच्या अतिशय आरंभिक टप्प्यात कशी प्रवेश करते, तिचे दैवी स्वरूप आणि का ही शक्तिशाली दैवी प्रेमशक्ती आपल्या स्वातंत्र्याचा आदर करते आणि आपल्या मुक्त इच्छेत हस्तक्षेप करत नाही.
फक्त सत्य अनुभवण्याची आपली शुद्ध इच्छा या आत्मिक शक्तीला आपल्या जागृतीत सक्रिय करते आणि आपल्याला स्व-साक्षात्काराकडे नेते.
प्रत्येक मानवामध्ये ही सूक्ष्म, स्त्रीलिंगी आध्यात्मिक ऊर्जा सॅक्रम हाडात स्थित असते, जे मणक्याच्या तळाशी असलेले मोठे त्रिकोणी हाड आहे. या स्त्रीलिंगी ऊर्जेला संस्कृतमध्ये कुंडलिनी म्हणतात, म्हणजे ती तीन आणि अर्धा वळणांमध्ये वळलेली असते. जेव्हा कुंडलिनी जागृत होते तेव्हा ती मणक्याद्वारे वर चढते आणि आपल्या ऊर्जाकेंद्रांमधून - चक्रांमधून - जाते आणि टाळूच्या भागातून बाहेर येते, जो भाग बाळांमध्ये मऊ असतो. जेव्हा कुंडलिनी या भागातून जाते तेव्हा आपण ती एका सौम्य थंड वाऱ्याप्रमाणे अनुभवतो, जणू ती एखाद्या फवाऱ्यातून बाहेर पडत आहे. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे, "फॉंटॅनेल" हा शब्द जुना फ्रेंच शब्द "फॉंटॅनेल" वरून आलेला आहे, ज्याचा अर्थ "लहान फवारा" असा होतो.
कुंडलिनी ही सर्व सृष्टीचा स्रोत असलेल्या देवाच्या प्रेमाच्या शाश्वत शक्तीचे प्रतिबिंब आहे. ही अशी सार्वत्रिक शक्ती आहे जी विचार करते, समजते, समन्वय साधते, एकत्र कार्य करते आणि सर्वकाही एक सुसंवादी नमुन्यात विकसित करते, सर्वात लहान अणुकणांपासून एकपेशीय जीवांपर्यंत.
श्री माताजींनी असे सांगितले की कुंडलिनीचे ज्ञान काही योग परंपरांमध्ये, जसे की नाथ पंथांमध्ये, गुप्त ठेवले गेले असले तरी, अनेक प्राचीन संस्कृती आणि परंपरांमध्ये कुंडलिनीच्या पैलूंचा विपुल संदर्भ आहे. यामध्ये कुंडलिनी ज्या त्रिकोणी हाडात राहते त्या मेरुदंडाच्या शेवटी असलेल्या हाडाचा उल्लेख आहे, ज्याला "ओस सॅक्रम" म्हणतात, ज्याचा अर्थ पवित्र असा होतो आणि हे जुन्या ग्रीक "हिरोन ओस्टिऑन" चे थेट भाषांतर आहे. प्राचीन इजिप्शियन संस्कृतीचा देखील संदर्भ आहे, ज्यांनी हे हाड ओसिरिस, पुनरुत्थान आणि शेतीचा देव याच्यासाठी पवित्र मानले होते. बायबलमध्येही या पवित्र हाडाचा उल्लेख सापडतो, स्तोत्र ३४:२० मध्ये “तो त्याची सर्व हाडे सुरक्षित ठेवतो, त्यातील एकही मोडलेले नाही.” मध्ययुगीन युरोपमध्ये रसायनशास्त्र आणि औषधशास्त्राचे प्रतीक बनलेल्या कॅड्यूससवर दोन साप एका खांबावर सात वेळा फिरताना दाखवले आहेत. अनेक प्राचीन कलाकृतींमध्ये कुंडलिनीचे तीन आणि अर्धा फिरणे दर्शविले आहे. या सर्व गोष्टी सूचित करतात की इतिहासभर लोक अजाणतेने या सूक्ष्म शक्तीद्वारे मार्गदर्शित होत आले आहेत.
श्री माताजींनी कुंडलिनीच्या जागृतीबद्दल असलेल्या अनेक चुकीच्या संकल्पनांचे स्पष्टीकरण दिले की ती धोकादायक किंवा हानिकारक आहे. तिने कुंडलिनीला आपल्या जन्मजात आध्यात्मिक आईच्या स्पष्ट उपमेद्वारे स्पष्ट केले, जी अनेक जन्मांच्या प्रवासात आपल्यासोबत असते आणि आपल्याला आत्म-साक्षात्कार होण्याची इच्छा होईपर्यंत धीराने वाट पाहते. पृथ्वीवरील कोणत्याही नैसर्गिक प्रजातींमध्ये असे घडत नाही की आई आपल्या स्वत: च्या मुलाला हानी पोहोचवते. उलट, ती आई आहे जी मुलाचे रक्षण करते, पोषण करते आणि त्याला समर्थन देते जेणेकरून ते आपल्या पूर्ण उत्क्रांती क्षमतेपर्यंत पोहोचू शकेल.
"आकारहीन असूनही संपूर्ण, आकाश आणि पृथ्वीच्या आधी अस्तित्वात. शांत आणि असीम, एकटे आणि अपरिवर्तनीय. सर्वत्र व्यापणारे, तरीही न थकणारे. हे आकाशाखालील सर्व गोष्टींची माता आहे. मी याचे नाव जाणत नाही म्हणून याला ‘ताओ’ म्हणतो.
लाओ त्झू - ताओ ते राजा
कुंडलिनीच्या या गूढ अनुभवाचे वर्णन अनेक भारतीय संत जसे की आदि शंकराचार्य (७०० AD), कबीर ( १४०० AD) आणि ज्ञानदेव ( १२०० AD) यांनी केले आहे.
कुंडलिनी ऊर्जा सामान्यत: सुप्त असते. आत्म-साक्षात्काराचे उद्दिष्ट म्हणजे या ऊर्जेला जागृत करणे, जेणेकरून तिचे गुण प्रकट होतील. आपली शुद्ध इच्छाशक्ती - आपले खरे स्व, आपला आत्मा जाणण्याची इच्छा - याच्या माध्यमातून ती जागृत केली जाऊ शकते. आपले खरे स्व आपल्याच विचारांमुळे आणि भावनांमुळे आपल्यापासून लपलेले असते, परंतु जेव्हा कुंडलिनी उठते तेव्हा ती आपल्याला ध्यानाच्या अवस्थेत सहजतेने आणते आणि आपल्या शांत लक्षात आपला शुद्ध आत्मा प्रकट करते. अशा प्रकारे, आपण या विचारांपासून आणि भावनांपासून वेगळे होऊन आपल्या सर्वांमध्ये कायमस्वरूपी असलेल्या शुद्ध आनंद आणि शांततेचा अनुभव घेऊ शकतो.
“भौतिकतावादापासून दूर… मी मनाच्या आकाशात प्रवेश केला आहे आणि दहावे द्वार उघडले आहे. कुंडलिनी उर्जेचे चक्र उघडले गेले आहेत आणि मी माझ्या राजाधिराज प्रभूस भीतीशिवाय भेटलो आहे.”
संत कबीर
कुंडलिनीचे परिणाम सूक्ष्म प्रणालीवर जाणवतात, जे शारीरिक स्तरावर मध्यवर्ती मज्जासंस्था प्रणालीद्वारे दर्शविले जातात. जेव्हा कुंडलिनी जागृत होते, तेव्हा ती आपल्या पाठीच्या कण्यालगत मुख्य तंत्रिका जाळ्यांशी संबंधित चक्रांमधून जाते. श्री माता जींनी स्पष्ट केले की आपल्या कुंडलिनीची कल्पना करोडो धाग्यांनी बनलेल्या दोरीसारखी करता येते. जेव्हा आपण प्रथम आत्मसाक्षात्कार प्राप्त करतो, तेव्हा फक्त एक किंवा दोन धागे चक्रांमधून मार्ग काढतात आणि डोक्याच्या शिखरावर असलेल्या सहस्रारापर्यंत पोहोचतात. दररोजच्या ध्यानामुळे, कुंडलिनीचे अधिकाधिक धागे उगवतात, ध्यानाच्या अनुभवाशी आपला संबंध मजबूत करतात, जो अधिक सखोल आणि आनंदमय होतो.
