स्वाधिस्थान चक्र
अंतर्ज्ञान आणि सर्जनशीलता
जसजसे आपण वयोवृद्ध होतो, तसतसे आपल्या अनुभवांमधून आणि वातावरणातून एक सखोल आणि सर्जनशील शिक्षण प्रक्रिया घडते. आपण सतत नवीन गोष्टी शिकत असतो.
दुसरे केंद्र आपल्या सर्जनशीलतेच्या स्रोताशी जोडते आणि स्पष्ट लक्ष आणि आध्यात्मिक बुद्धिमत्ता सक्षम करते. हे आपली सर्जनशील प्रेरणा वाहते आणि आपल्याला सभोवतालची सुंदरता अनुभवण्याची परवानगी देते. या केंद्राद्वारे दिलेली आध्यात्मिक बुद्धिमत्ता मानसिक नसून वास्तवाची थेट जाणीव आहे. ती आपल्याला आपल्या बोटांच्या टोकांवर जाणवू शकते आणि आपल्या सूक्ष्म अडथळ्यांचे संकेत देते. हे केंद्र शुद्ध लक्षाचे देखील आहे जे आपल्याला एकाग्रतेची शक्ती देते.
स्थान:
आपला स्वाधिष्ठान चक्र आपल्या त्रिकास्थि हाडाच्या वर असलेल्या महाधमनी जाळात स्थित आहे. हे चक्र आपल्या यकृत, मूत्रपिंड, प्लीहा, स्वादुपिंड आणि स्त्री प्रजनन अवयवांच्या कार्याचे नियंत्रण करते. आपल्या स्वाधिष्ठान चक्राचे स्पंदन दोन्ही हातांच्या अंगठ्यांमध्ये जाणवू शकते.
रंग:
स्वाधिस्थान चक्र पिवळ्या रंगाने दर्शविले जाते. हे अग्नीच्या शुद्धीकरण घटकाशी संरेखित आहे.
स्वाधिस्थान चक्राच्या गुणांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
• सर्जनशीलता
• सौंदर्याची प्रशंसा
• प्रेरणा
• कल्पना निर्मिती
• अविचलित लक्ष
• तीव्र बौद्धिक धारणा
• शुद्ध ज्ञान
• आध्यात्मिक ज्ञान
स्वाधिस्थानचा मूलभूत गुण म्हणजे सर्जनशीलता. या चक्रातूनच आपली सर्जनशील ऊर्जा निर्माण होते. स्वाधिस्थान देखील लक्ष, प्रेरणा आणि शुद्ध ज्ञान नियंत्रित करते. जेव्हा आपण स्वाधिस्थान चक्राच्या गुणांसाठी स्वतःला उघडतो तेव्हा आपल्याला सर्जनशीलतेचे सौंदर्य आणि सामर्थ्य कळते.
अनुभव आणि फायदे:
स्वाधिष्ठान चक्राचे सर्वात महत्त्वाचे शारीरिक कार्य म्हणजे आपल्या पोटातील चरबीयुक्त कणांचे विघटन करून मेंदूच्या राखाडी आणि पांढऱ्या पदार्थाचे पुनर्स्थान करणे - ज्यामुळे "विचार" घडतो.
आजच्या जगात अतिविचार आणि नियोजन सामान्य झाले आहे. शेवटी, स्वाधिष्ठान चक्राच्या उजव्या बाजूचे श्रम अत्यधिक विचारांमुळे थकून जातात. जेव्हा असे होते, तेव्हा तुम्हाला असे वाटू शकते की तुमची सर्जनशीलता कमी होते आणि तुमचे काम नीरस होते. तुम्हाला स्वाभाविकता आणि आनंद यांचा अनुभव येणार नाही.
हे घडते कारण तुमचे स्वाधिष्ठान चक्र इतर अवयवांकडे दुर्लक्ष करते जे त्याच्या देखभालीसाठी आवश्यक असतात आणि जे तुम्ही अतिविचारांमुळे गमावलेल्या मेंदूच्या वस्तुमानाची भरपाई करतात.
उदाहरणार्थ, तुमच्या शरीराच्या मागणीची पूर्तता करण्यासाठी तुमचे यकृत चरबीच्या पेशी निर्माण करण्यासाठी अधिक मेहनत करत असते. यकृत लक्षाचे स्थान असल्यामुळे, तुमचे लक्ष कमी होते आणि शुद्ध विचारावर परिणाम होतो.
लक्ष (स्वाधिष्ठान चक्राची एक गुणवत्ता) आणि विचार (जो त्याला हानिकारक आहे) यातील फरक ओळखणे महत्त्वाचे आहे. लक्ष म्हणजे निकट निरीक्षण किंवा ऐकणे. ते विचारांशिवाय एखाद्या वस्तूवर शुद्ध लक्ष केंद्रित करणे आहे. लक्ष म्हणजे एकाग्रता, निरीक्षण आणि साक्षीदार होणे.
उदाहरणार्थ, तुम्ही तुमचे लक्ष फुलाकडे वळवू शकता, त्याच्या सौंदर्याची आणि सुगंधाची प्रशंसा करू शकता, त्याबद्दल प्रत्यक्षात विचार न करता. तुम्ही ते निरीक्षण कराल आणि त्यावर आश्चर्यचकित व्हाल, असे प्रश्न मनात न आणता, "या फुलाचे नाव काय आहे?" किंवा "हे एक वार्षिक आहे का किंवा बारमाही आहे का?"
संतुलित यकृत अशुद्धता, विचलन आणि बाह्य अव्यवस्था फिल्टर करून तुमची लक्ष देण्याची क्षमता टिकवून ठेवते आणि पोषक ठेवते. शुद्ध लक्षामुळे तुम्हाला प्रभावीपणे ध्यान करण्यात मदत होते, त्यामुळेच शांती आणि स्थिरता मिळते.
जेव्हा तुमचे स्वाधिष्ठान चक्र संतुलित असते, तेव्हा अति विचार करण्यास प्रतिबंध होतो. तुम्हाला चिंता, शंका, गोंधळ आणि विचलन यापासून मुक्त असे शांत मन राखणे शक्य होईल. या संतुलित स्थितीत असताना तुम्ही केलेले सर्जनशील कार्य आध्यात्मिकदृष्ट्या अधिक विकसित असेल. त्यात "मनाचा" स्पर्श असेल.
आत्मपरीक्षण:
जर तुमचे स्वाधिष्ठान चक्र असंतुलित असेल, तर तुम्हाला ध्यान करण्यास अडचण येऊ शकते आणि एकंदरीत सर्जनशीलतेचा अभाव जाणवू शकतो. तुम्हाला अनिद्रा आणि चिडचिडही होऊ शकते. असंतुलित स्वाधिष्ठानचे इतर लक्षणे म्हणजे मधुमेह, रक्ताशी संबंधित कर्करोग, अॅलर्जी आणि हृदयविकार यांसारख्या आजारांचा समावेश होतो.
असंतुलनाची कारणे:
- अति विचार, नियोजन आणि अतिमानसिक क्रियाकलाप या केंद्राला थकवतात. अत्यंत असंतुलनाच्या स्थितीत, हे मानसिक थकावट आणि आपल्या शारीरिक शरीरात अत्यंत थकवा निर्माण करू शकते.
संतुलन कसे करावे:
सुदैवाने, ध्यान ही या चक्राचे संतुलन राखण्याचे साधे साधन आहे. आपल्या स्वाधिष्ठान चक्राला स्वच्छ करण्यासाठी, दररोज आपल्या पायांना सामान्य तापमानाच्या पाण्यात भिजवावे.
जर तुम्हाला तुमचे उजवे स्वाधिष्ठान चक्र स्वच्छ करायचे असेल, तर ध्यान करताना तुमचे पाय थंड (किंवा बर्फाळ) पाण्यात भिजवा. तुम्ही उजव्या स्वाधिष्ठानाच्या स्थितीवर बर्फाच्या पिशवीचा वापर देखील करू शकता. हे स्थान तुमच्या धडाचा उजव्या पायाशी जोडणाऱ्या ठिकाणाच्या थोडे वर आहे.
तुमचे डावे स्वाधिष्ठान चक्र शुद्ध करण्यासाठी, ध्यान करताना तुमचे पाय मीठ घातलेल्या गरम (तुमच्या त्वचेसाठी आरामदायक असेल असे) पाण्यात भिजवा.
जर तुम्हाला या चक्राच्या संतुलनात सतत समस्या येत असतील, तर तुम्ही ते मेणबत्तीच्या ज्वालेने शुद्ध करण्याचा प्रयत्न करू शकता. मेणबत्ती उजव्या हातात धरून तुमच्या डाव्या स्वाधिष्ठान चक्रासमोर काही सेंटीमीटर अंतरावर ठेवा. डावे स्वाधिष्ठान चक्र हे शरीराच्या डाव्या पायाशी जोडलेल्या ठिकाणाच्या वर आहे.