ਸਹਜ ਯੋਗ

ਸਵੈ-ਬੋਧ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਦੁਆਰਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਜਾਗ੍ਰਿਤੀ

ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨਿਰਮਲਾ ਦੇਵੀ ਜੀ ਨੇ ਸਵੈ-ਬੋਧ (ਆਤਮ-ਸਾਕਸ਼ਾਤਕਾਰ) ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਕਰਵਾਇਆ । ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਪਹਿਲੀ ਅਤੇ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਮੂਹਿਕ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਤਮ-ਬੋਧ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ - ਧਰਮ, ਕੌਮੀਅਤ ਜਾਂ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ - ਆਪਣੀ ਸਵੈ-ਬੋਧ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ। ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਵੀ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਕੋਈ ਸੱਚਾਈ ਜਾਂ ਸਵੈ-ਗਿਆਨ ਲਈ ਭੁਗਤਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਵੈ-ਬੋਧ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੁਫਤ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਾਰੀ ਹੈ।

ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਸਵੈ-ਬੋਧ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਉਹ ਇਸ ਕੀਮਤੀ ਤੋਹਫ਼ੇ ਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂਦੇ ਪਿਤਾਜੀ ਨੇ ਇਸ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਨੂੰ ਪਛਾਣਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਵੈ-ਬੋਧ ਦਾ ਇੱਕ ਰਸਤਾ ਲੱਭਣ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਲਾਭ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਸਰੋਤ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਣ। ਇਸ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੂੰ 47 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉਹਨਾਂਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਮਨੁੱਖੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅਨੁਰੂਪਾਂ ਅਤੇ ਸੰਜੋਗਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਸਹਸ੍ਰਾਰ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦਾ ਅੰਤਮ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ। ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਵੈ-ਬੋਧ ਅਤੇ ਸਹਿਜ ਯੋਗਾ ਧਿਆਨ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨ ਦੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ।

5 ਮਈ, 1970 ਮਨੁੱਖਜਾਤੀ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਫਲਤਾ ਸੀ। ਸਵੈ-ਬੋਧ ਅਤੇ ਸੱਚੇ ਸਿਮਰਨ ਦੁਆਰਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਜਾਗ੍ਰਿਤੀ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਹੁਣ ਯੋਗ ਦੇ ਕੁਝ ਯੋਗ ਗੁਰੁਵਾਂ ਤਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗੀ, ਬਲਕਿ ਇਹ ਅੰਦਰੂਨੀ ਜਾਗ੍ਰਿਤੀ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਹੁਣ ਆਮ ਜਨਤਾ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿਚ ਆ ਜਾਵੇਗੀ, ਜੋ ਵੀ ਉੱਚ ਸਵੈ-ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਜਵਾਬ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਯੋਗ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚ ਜੋ ਵਿਲੱਖਣ ਅੰਤਰ ਲਿਆਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਵੈ-ਬੋਧ ਦੀ ਵਾਸਤਵਿਕਤਾ ਸੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕਿਸੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਨੇੜਲੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ, ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ, ਜੋ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੱਕ ਯੋਗ ਦੇ ਸਖ਼ਤ ਅਭਿਆਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਿਕਾਸਵਾਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਅਨੁਭਵ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਪਰਿਪੱਕ ਸੀ, ਬਸ਼ਰਤੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰਤ ਮਾਸਟਰ ਸੁਸਤ, ਮੁੱਢਲੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਊਰਜਾ, ਕੁੰਡਲਨੀ-ਸ਼ਕਤੀ (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਭਾਵ ਕੋਇਲਡ ਊਰਜਾ) ਨੂੰ ਚਾਲੂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। (ਸਰਬ-ਵਿਆਪਕ ਬ੍ਰਹਮ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ) ਰੀੜ੍ਹ ਦੀ ਹੱਡੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਅਗਲੇ ਚਾਰ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਸਹਜ ਯੋਗ ਧਿਆਨ ਦੇ ਅਭਿਆਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਕੋਈ ਵੀ, ਆਪਣੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ, ਧਾਰਮਿਕ, ਉਮਰ ਜਾਂ ਵਿਦਿਅਕ ਪਿਛੋਕੜ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ, ਯੋਗ ਧਿਆਨ ਦੇ ਇਸ ਰੂਪ ਦਾ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਅਭਿਆਸ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਹਜ ਯੋਗ ਵਿਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਹ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਬੋਧ ਦਾ ਗਹਿਰਾ ਤੋਹਫ਼ਾ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਕ ਮੋਮਬੱਤੀ ਜਿਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੋਰ ਮੋਮਬੱਤੀਆਂ ਨੂੰ ਜਗਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਵੈ-ਬੋਧ ਦੇਣ ਜਾਂ ਸਹਿਜ ਯੋਗ ਦਾ ਗਿਆਨ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਜਨਮਤ ਤੋਹਫ਼ੇ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਦੇ ਵੀ ਪੈਸਾ ਨਹੀਂ ਲਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਨੇ ਸੱਚੇ ਵਿਆਪਕ ਸਵੈ-ਬੋਧ ਦਾ ਆਧਾਰ ਬਣਾਇਆ ਜਿਸਦੀ ਕਲਪਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਸਨ।

ਸਹਜ ਯੋਗਾ ਧਿਆਨ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਰਹਿਤ ਤਕਨੀਕ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂਨੇ ਸਵੈ-ਬੋਧ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦੁਆਰਾ ਅਨੁਭਵੀ ਜਨਮਤ ਜਾਗ੍ਰਿਤੀ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਹਜ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਆਪਣੇ ਆਪ' ਅਤੇ 'ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ', ਇਸ ਸੂਖਮ ਊਰਜਾ (ਕੁੰਡਲਿਨੀ) ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਯੋਗਾ ਅਭਿਆਸਾਂ ਜਾਂ ਆਸਣਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਨੂੰ ਮਨੋਨੀਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਪਰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ, ਏਕਤਾ ਕਰਨਾ, ਅਭੇਦ ਹੋਣਾ'। ਯੋਗਾ ਦਾ ਟੀਚਾ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਸਵੈ "ਆਤਮਾ" (ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਰਬ-ਵਿਆਪਕ ਆਤਮਾ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ) ਦੇ ਸੱਚੇ ਸੁਭਾਅ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਣਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨਵੀਂ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨਾਲ ਪੂਰਨ ਮਿਲਾਪ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਇੱਕ ਬੂੰਦ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਅਭੇਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੋਈ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਚੇਤਨਾ ਸਮੂਹਿਕ ਚੇਤਨਾ ਵਿੱਚ ਅਭੇਦ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਮਿਲਾਪ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੁੰਡਲਨੀ ਦੀ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਅਤੇ ਸਮੂਹਿਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸੰਤੁਲਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਿਆਉਂਦੀ ਹੈ।